Ш.БАТСҮХ: С.БАЯР, Ч.САЙХАНБИЛЭГ, С.БАЯРЦОГТ, Б.БЯМБАСАЙХАН НАР ДАХИЖ ГЭМТ ХЭРЭГ ҮЙЛДЭЖ БОЛЗОШГҮЙ!!! ТУЛ ШЭЙРЛЭЖ ЭСЭРГҮҮЦИЙ

ОЮУ ТОЛГОЙ, ДУБАЙН ГЭРЭЭГ ДАХИЖ БАЙГУУЛЖ ЧАДАХГҮЙ ШҮҮ ДЭЭ. ШҮҮГЧ ЯМАР ГЭМТ ХЭРЭГ ДАХИН ҮЙЛДЭНЭ ГЭЖ ҮЗЭЭД БАЙГААГ ОЙЛГОХГҮЙ БАЙНА-

АТГ-аас Ерөнхий сайд асан С.Баяр, Ч.Сайханбилэг, УИХ-ын гишүүн, Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга асан С.Баярцогт, “Эрдэнэс монгол”ХК-ын гүйцэтгэх захирал асан Б.Бямбасайхан нарыг шалгаж байгаа. Тэднийг ШШГЕГ-ын харьяа цагдан хорих 461 дүгээр хорих ангид саатуулсан. Баянзүрх, Чингэлтэй, Сүхбаатар дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс тэднийг дахин гэмт хэрэг үйлдэж болзошгүй гэх үндэслэлээр хорих хугацааг дахин сунгасан. Шүүгчид хуулийн заалтыг буруу ашиглаж, дээрх хүмүүсийг үргэлжлүүлэн хорих шийдвэр гаргасан талаар хуульчид ярьж байна. Энэ талаар хуульч Ш.Батсүхтэй ярилцлаа.

-Ерөнхий сайд асан С.Баяр, Ч.Сайханбилэг, С.Баярцогт, “Эрдэнэс монгол” компанийн захирал асан Б.Бямбасайхан нарыг дахин гэмт хэрэг үйлдэж болзошгүй гэх үндэслэлээр шүүхээс хорих хугацааг дахин сунгасан. Шүүхээс ямар тохиолдолд таслан сэргийлэх арга хэмжээг авдаг юм бэ?

-Дээрх хүмүүс намайг огт танихгүй. Би тэдний нэгнийх нь ч өмгөөлөгчөөр ажиллаагүй гэдгийг тодруулж хэлмээр байна. С.Баяр, Ч.Сайханбилэг, С.Баярцогт, Б.Бямбасайхан нарыг шүүхээс үргэлжлүүлэн хорих шийдвэр гаргаж байгаа нь хуулийн хүрээнд харахад шүүхийн шийдвэр үндэслэл, итгэл үнэмшил муутай байгаа юм. Дахин гэмт хэрэг үйлдэж болзошгүй гэх үндэслэлээр үргэлжлүүлэн хорьсон гэж тайлбарлаад байгаа. Тэгвэл ямар хуулийн заалтаар таслан сэргийлэх арга хэмжээ авдаг вэ гэдгийг эхлээд тайлбарлах хэрэгтэй. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 14.1 дүгээр зүйл.Таслан сэргийлэх арга хэмжээг яллагдагч, шүүгдэгчид энэ хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу авна гээд маш тодорхой заачихсан байгаа. 14 дүгээр зүйлийн 1.1.эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанаас оргон зайлахыг завдсан, оргон зайлсан, 1.2. шүүгч, прокурор, мөрдөгч, хохирогч, гэрч, шинжээч, гэмт хэрэг хамтран үйлдсэн хүнийг дарамталсан, сүрдүүлсэн, эсхүл тэдгээрийн болон өөрийн амь нас, эрүүл мэндэд аюул учруулах үндэслэл бүхий баримт, мэдээлэл байгаа, 1.3.гэмт хэрэг дахин үйлдэх талаар үндэслэл бүхий баримт, мэдээлэл байгаа, 1.4. урьд нь авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг зөрчсөн, шүүх, прокурорын мэдэгдэх хуудсаар дуудахад хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр ирээгүй. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид хорих ялын доод хэмжээг найман жил, түүнээс дээш хугацаагаар оногдуулахаар заасан гэмт хэргийн яллагдагчийн хувийн байдал, үйлдэгдсэн гэмт хэргийн шинжийг харгалзан эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зорилтод нийцүүлэн цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч болно. яллагдагчийг цагдан хорих үндсэн хугацаа нэг сар байна. Хэргийн ээдрээ түвэгтэй байдлыг харгалзан яллагдагчийг цаашид цагдан хорих зайлшгүй шаардлагатай бол шүүх цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээний хугацааг тухай бүр нэг сар хүртэл хугацаагаар сунгах ба яллагдагчийг цагдан хорих нийт хугацаа Эрүүгийн хуульд хорих ялын дээд хэмжээг таван жил хүртэлх хугацаагаар оногдуулахаар заасан гэмт хэрэгт 12 сар, Эрүүгийн хуульд хорих ялын дээд хэмжээг таван жилээс дээш хугацаагаар оногдуулахаар заасан гэмт хэрэгт 18 сараас хэтэрч болохгүй.

Шүүгчид ихэвчлэн сэжигтнээр тооцогдсон этгээдийн бие, хувцас, орон байрнаас гэмт хэргийн эд мөрийн баримт, ул мөр илэрсэн оргон зугтахыг завдсан, эсхүл гэрч хохирогч нь сэжигтэн этгээдийг гэмт хэрэг үйлдсэн болохыг шууд заасан, хаана оршин суудаг, хэн болох нь тодорхойгүй, бичиг баримт нь эргэлзээтэй, бусдын амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөд аюул учруулж болохуйц зүйлээр зэвсэглэсэн, бусдын амь бие, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөд аюул учруулах талаар заналхийлэх үйлдэл нь биелэх магадлалтай, өмнө эрэн сурвалжлагдаж байсан, хорих ялаар удаа дараа шийтгүүлж байсан, эсхүл онц аюултай гэмт хэрэгтнээр тооцогдсон бол хойшлуулашгүй тохиолдолд цагдан хорьдог. Энэ мэт хуулийн заалтыг харахаар С.Баяр, Ч.Сайханбилэг, С.Баярцогт, Б.Бямбасайхан нарын хорих ялын хугацааг сунгасан байгаа нь ойлгомжгүй байна. Шүүх прокурор хорих үндэслэл байна гээд л бүрхэг байдлаар тайлбар хийсэн. Ийм байдлаар 18 сар ч хорьж болно.

-Дахин гэмт хэрэг үйлдэж болзошгүй гэж шүүх, прокурор тайлбарлаад байгаа шүү дээ?

-С.Баяр, Ч.Сайханбилэг, С.Баярцогт, Б.Бямбасайхан нар дахиж ямар гэмт хэрэг үйлдэх юм бэ. Оюу толгойн гэрээ, Дубайн гэрээ хэдийнэ хийгдчихсэн шүү дээ. Дээрх хоёр гэрээг дахин хийх ямар ч боломж байхгүй. Дээрх хүмүүс яаж дахин гэмт хэрэг үйлдэх юм бэ. үүнийг л гарц гаргалгаа баримттайгаар тайлбарлах ёстой. Дахин гэмт хэрэг үйлдэж болзошгүй гэхээр хулгайн гэмт хэрэг шалгагдаж байгаа мөртлөө дахин хулгай хийдэг, эсвэл хэн нэгний амь насыг заналхийлсэн, гэмт хэрэгт нотлогдох эд мөрийн баримт болоод гэрчүүдэд ямар нэгэн байдлаар нөлөөлөл үзүүлж болзошгүй байдалд үргэлжлүүлэн хорих ёстой. Шүүх, прокурор хорих ялыг сунгаж байгааг нотлох ямар ч зүйл байхгүй.

АТГ-ын мөрдөн байцаагчид “Шууд хорих арга хэмжээ авчихдаг. Хүнийг шоронд хэдэн сараар суулгачихдаг. үнэндээ хэдхэн удаа л байцаалт авдаг. Шалгагдаж байгаа хэрэгт ахиц гаргахаар зүйл огт асуудаггүй. Хэрэгт холбоотой баримтын дагуу мөрдөн байцаах, хэргийн зангилааг тайлах юу ч хийдэггүй. Зүгээр л олон нийтэд гэмт хэрэгтэн гэж харагдуулах, үнэхээр эрүүгийн хэрэгт буруутгагдаж шалгагдаж байгаа аюултай гэмт хэрэгтэн гэсэн ойлголтыг өгөх гэж л шоронд хорьдог. Ийм л буруу жишиг тогтчихоод байгаа юм. Гадаад явах эрхийг нь хязгаарлаад гадуур байцааж болно шүү дээ.

-С.Баяр, Ч.Сайханбилэг нарыг шүүгч нь батлан даалтад гаргах шийдвэр гаргасан. Харин прокурор гомдол гаргаад ерөнхий шүүгч нь үргэлжлүүлэн хорихоор болсон. Үүнд хууль зөрчсөн асуудал байгаа юу?

– Хууль хэрхэн хэрэглэсэн бэ. Ямар үндэслэлээр хорих хугацааг сунгасан бэ гэдэг нь сонин байгаа юм. Энд л хууль зөрчсөн асуудал байх магадлал бий. Түүнээс шүүгчийн шийдвэрийг прокурор эсэргүүцдэг. Ерөнхий шүүгч гаргасан шийдвэрийг хянадаг зүйл байгаа. Энэ нь хууль зөрчсөн асуудал байхгүй. Нэг шүүгч нь батлан даалтад гаргах шийдвэр гаргадаг. Ерөнхий шүүгч нь тэр шийдвэрийг хэдхэн цагийн дараа цуцалж байгаа нь олны анхаарлыг татаад байна. Шүүхийн байгууллага нэгнийхээ гаргасан шийдвэрийг үгүйсгэж байгаа нь шүүхийн байгууллагад итгэх итгэлийг алдаж байгаагийн тод жишээ юм. Анх С.Баяр, Ч.Сайханбилэг нарыг батлан даалтад гаргах шийдвэр гаргасан шүүгч буруу шийдвэр гаргасан бол түүнд хариуцлага тооцох ёстой. Ямар үндэслэлээр батлан даалтад гаргах шийдвэрийг гаргасан бэ гэдгийг хуулийн хүрээнд тайлбарлаж олон нийтэд хүргэх нь зөв. Харин ерөнхий шүүгч шүүгчийнхээ гаргасан шийдвэрийг цуцалж, үргэлжлүүлэн хорих болсон шалтгаанаа хэлэх хэрэгтэй. Шүүх байгууллага хэтэрхий хаалттай байгаа нь нэр хүндийг нь унагаж байна. Хаалттай хаалганы цаана хууль бус зүйл сүүдэр мэт дагаж байдаг гэдгийг хүн бүр мэднэ.